ارزش غذایی شیر و فواید آن برای سلامت بدن بر هیچ کسی پوشیده نیست. اما برخی افراد به دلیل داشتن حساسیت نمی توانند شیر گاو را مصرف کنند. انواع مختلفی از شیر مانند شیر گاو، شتر، بز، کنف و… وجود دارد که خواص بسیاری نیز دارا می باشند.

خواص انواع شیر

شیر غذایی است که متخصصان آن را برای اغلب افراد توصیه می کنند. اگر به راحتی می توانید شیر گاو مصرف کنید و مشکلی برای تان به وجود نمی آید، پس می توانید از بهترین گزینه که همان شیر گاو است استفاده کنید. اما شیر گاو برای همه مناسب نیست و افراد به دلایل مختلف از آن اجتناب می کنند. اگر شما هم یکی از آن افرادی هستید که به دنبال یک جایگزین مناسب برای شیر گاو می گردید، بهتر است بدانید گزینه های بسیاری پیش روی شماست که هر کدام به نوعی به سلامت هر چه بیشتر شما کمک می کنند. کافی است بدانید کدام یک از انواع شیر برای شما مناسب تر است و در حال حاضر چه هدفی را دنبال می کنید. آیا به دنبال پروتئین بیشتر می گردید یا می خواهید وزن تان را کم یا زیاد کنید، شاید هم فقط به شیر آلرژی دارید؟ در هر حال ما بهترین گزینه های جایگزین را به شما معرفی می کنیم.

شیر شتر؛ مناسب برای دیابتی ها

جدیدترین نوع شیری که به تازگی به بازار عرضه شده، شیر شتر است. یک لیوان یا یک فنجان (۲۵۰ گرمی) شیر شتر حاوی ۱۰۷ کالری، ۳ گرم چربی اشباع شده و ۱۷ گرم کلسترول است. بنابر نتایج تحقیقات می توان گفت که شیر شتر در مقایسه با شیر گاو حاوی ۱۰ برابر آهن بیشتر و سه برابر ویتامین C بیشتر است. علاوه بر این، تحقیقاتی انجام گرفته که بر اساس آنها شیر شتر برای افراد دیابتی مفیدتر است، چون حاوی انسولین است. نوشیدن شیر شتر در مقایسه با نوشیدن شیر گاو با افزایش سطوح انسولین در بیماران مبتلا به دیابت مرتبط است. شیر شتر از آن نوع شیرهایی است که باید با احتیاط آن را مصرف کرد و حتما باید پاستوریزه باشد. به علاوه پیدا کردن این نوع شیر سخت و گران است.

شیر بز؛ با ارزش غذایی شیر گاو کم چرب

اگر در هضم لاکتوز دچار مشکل هستید و خواهان شیری هستید که ارزش های غذایی شیر گاو کم چرب را داشته باشد، شیر بز گزینه خوبی است. با وجود این، شیر بز سرشار از کالری (هر فنجان ۱۶۸کالری)، چربی اشباع شده (۵/۶گرم) و کلسترول است. محدود کردن چربی های اشباع شده در رژیم غذایی به کاهش کلسترول خون و کاهش خطر بیماری های عروق کرونری کمک می کند. علت این است که سطوح بالای کلسترول در خون موجب تجمع پلاک در شریان ها (تصلب شریان ها) می شود و این تصلب شریان ها وضعیتی است که خطر سکته مغزی و سکته قلبی را افزایش می دهد. یافتن شیر بز کم چرب بسیار سخت است و این نوع شیر در مقایسه با شیر گاو کم چرب ویتامین ها و مواد معدنی اساسی، اسیدفولیک و ویتامین های B کمتری دارد. توجه داشته باشید که اگر شیر بز را به صورت خام مصرف کنید، بیشتر در معرض انواع بیماری ها خواهید بود، مگر آنکه بز را در حیاط خود بزرگ کنید و از نحوه تغذیه و سلامت آن اطمینان داشته باشید.

شیرسویا؛ محبوب ترین شیر غیر لبنی

شیرسویا یکی از محبوب ترین شیرهای غیرلبنی است که در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. خواص این شیر مشابه شیر گاو است و به همان اندازه پروتئین، کلسیم و ویتامین A و D دارد. شیرسویا فاقد لاکتوز است از این رو برای کسانی که از عارضه عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) رنج می برند، بی خطر است. از آنجایی که این شیر فاقد کلسترول بوده و چربی کم و پروتئین زیادی دارد، برای قلب هم مفید است. به علاوه مطالعات نشان می دهند که مصرف شیر سویا از ابتلا به سرطان پیشگیری می کند.

اگر اولین بار است که شیر سویا مصرف می کنید، به علائم آلرژیک توجه کنید. اگر نسبت به شیرسویا آلرژی نداشتید، می توانید به مصرف آن ادامه دهید. همچنین قبل از خریدن شیرسویا باید به برچسب مواد تشکیل دهنده آن توجه کنید. شیرسویا نباید حاوی شکر افزوده باشد، بلکه باید از کلسیم غنی شده باشد. اگر می خواهید در منزل شیرسویا تهیه کنید لوبیاهای سویا را پاک کرده و به مدت ۱۰ تا ۱۶ساعت در آب خیس کنید. در صورت دلخواه می توانید پوست دانه های سویا را بگیرید. سویاها را حرارت دهید تا آنزیم های مولد طعم لوبیا، از بین بروند. برای این کار می توانید به مدت دو دقیقه سویاهای خیس خورده را داخل مایکروویو قرار دهید یا اینکه داخل فر بگذارید.

سویای خیس خورده را به همراه یک لیتر آب داخل مخلوط کن بریزید و مخلوط کنید یا اینکه می توانید سویا های خیس خورده را کاملا آسیاب کنید و با یک لیتر آب مخلوط کنید. سپس مایع مخلوط شده را آبکش کنید. مایعی که از آبکش رد شده، شیر سویا نام دارد. شیر سویا را مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بجوشانید. بعد از خنک شدن، شیر سویا آماده مصرف است و می توانید تا سه روز آن را در یخچال نگه دارید. برای بهبود طعم شیر سویا می توانید مقداری نمک به آن اضافه کنید، چون شیر گاو هم حاوی مقدار زیادی نمک است. شکلات، وانیل یا طعم دهنده های میوه ای نیز مناسب هستند.

شیر بادام؛ جایگزینی لذیذ برای شیر گاو

شیربادام نوشیدنی است که می توانید آن را به تنهایی یا به صورت ترکیبی با بعضی نوشیدنی های دیگر مصرف کنید. برای تهیه شیربادام ابتدا تعداد ۱۵ تا ۲۰ عدد مغز بادام خام را به همراه مقداری آب در یک ظرف ریخته و روی حرارت می گذاریم. به محض اینکه آب به جوش آمد ظرف را از روی حرارت برداشته و بادام ها را پوست می گیریم. سپس بادام ها را با دو لیوان آب سرد، سه قاشق غذاخوری عسل و دو تا سه تکه یخ در مخلوط کن ریخته تا به مدت پنج الی هفت دقیقه کاملا مخلوط شوند. شیربادام مانند شیرسویا فاقد کلسترول، چربی های اشباع و لاکتوز است، اما بر خلاف آن پروتئین کمی دارد، بنابراین بهتر است از شیربادام غنی شده استفاده کنید تا ویتامین ها و مواد آلی لازم برای بدن را به دست آورید. شیربادام برای کسانی که از عارضه نارسایی لاکتوز رنج می برند مناسب است، اما به کسانی که آلرژی دارند توصیه نمی شود.