شیر کاکائو شیری است که به آن شکلات یا کاکائو و شیرین کننده اضافه شده است. کاکائو محصولی است که از ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مصرف می شده و امروزه به دلیل اثرات آنتی اکسیدان مورد توجه قرار گرفته است. کاکائو غنی از ریز گروه هایی از فلاوونوئیدها است که به عنوان فلاونول نامیده می شود و خاصیت آنتی اکسیدان دارند. کاکائو غنی از فلاوونوئید، موجب بهبود عملکرد اندوتلیال می شود و خطر بیماری های قلبی – عروقی را کاهش می دهد. اثرات مفید کاکائو بر بهبود مقاومت انسولین و کنترل قند خون در حال بررسی است. کاکائو احتمالا از طریق فعال سازی اکسید نیتریک، اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی ایجاد می کند که موجب کاهش فشار خون و بهبود عملکرد عروق و پلاکت ها می شود و بدین وسیله خطر بیماری های قلبی – عروقی را کاهش می دهد. کاهش خطر بیماری های قلبی – عروقی ممکن است از طریق ممانعت از تجمع پلاکت ها و اکسیداسیون LDL نیز اعمال شود.

مدت هاست که مصرف شکلات با شادی و لذت مرتبط بوده است. این ماده در متابولیسم سروتونین، دوپامین و اندروفین که در ایجاد شادی و آرامش دخیل هستند، مشارکت می کند. استفاده از کاکائو به عنوان آرام بخش و ضد افسردگی تحت بررسی می باشد و در گذشته به عنوان دارو کاربرد داشته است.

البته باید توجه داشت که همه این اثرات به کاکائوی خالص نسبت داده شده اما از آنجایی که فلاوونوئیدهای کاکائو طعم تلخی دارند، هنگام استفاده از آن در صنایع غذایی فرآیندهایی انجام می شود که ممکن است موجب کاهش فلاوونوئیدهای آن گردد.

محتوای مواد مغذی شیر کاکائوی کامل، کم چرب و بدون چربی، مشابه انواع شیرهای بدون طعم می باشد بجز اینکه محتوای کربوهیدرات و کالری آن بالاتر است. زیرا برای طعم بهتر به آن ساکاروز یا سایر شیرین کننده ها اضافه می شود. بطور کلی هر لیوان شیر کاکائو حدود ۶۰ کیلوکالری بیشتر از انواع بدون طعم خود انرژی دارد.

شیر کاکائو نوشیدنی با ارزش و مطلوب کودکان است. در یک تحقیق مشخص شد که ۹۱ درصد کودکان ۸ تا ۱۳ ساله شیر کاکائو را دوست دارند و ۵۷ درصد کودکان شیر کاکائو را به شیر سفید ترجیح می دهند. مصرف شیر کاکائو بعنوان بخشی از برنامه تغذیه در مدرسه، از هدر دادن شیر توسط کودکان جلوگیری می کند. از آنجایی که کودکان شیر کاکائو را دوست دارند، سرو آن در مدارس مصرف لبنیات را افزایش می دهد و از دور ریختن شیر توسط کودکان میکاهد. مصرف شیرهای طعم دار در کودکان موجب می شود که دریافت کلسیم و پروتئین افزایش یابد. زیرا شیر جایگزین نوشیدنی های دیگر مثل نوشابه های گازدار می شود. برخی از والدین نگران افزایش خطر پوسیدگی دندان در کودکان، متعاقب مصرف شیر کاکائو هستند اما باید یادآور شد که خطر پوسیدگی دندان در کودکان مصرف کننده شیر کاکائو به دلیل چربی، کلسیم و فسفر شیر، کمتر از کودکانی است که میان وعده هایی مانند چیپس و کلوچه مصرف می کنند. کودکی دوره ای است که باید کلسیم کافی مصرف شود تا استخوان ها به حداکثر چگالی خود برسند. افزایش چگالی استخوان، مهمترین راه پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندی است. از آنجایی که شیر کاکائو برای کودکان مطلوب تر است، بنظر میرسد با افزایش مصرف آن، میتوان دریافت کلسیم را در کودکان به خوبی ارتقا داد.